Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki z o.o. – art. 299 k.s.h.

Występuję w postępowaniach przeciwko członkom zarządu spółki z o.o. zarówno po stronie pozwanych członków zarządu, jak i po stronie wierzycieli spółki. Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki zdefiniowana została w art. 299 kodeksu spółek handlowych.

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o. jest bardzo surowa. Jej zakres i charakter uzasadnia przyjęta konstrukcja prawna spółki kapitałowej, jaką jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Przyjęto w niej, że nie wspólnicy, ale członkowie zarządu ponoszą, w określonych sytuacjach, odpowiedzialność zarówno cywilną, jak i karną.

Artykuł 299 kodeksu spółek handlowych definiuje odpowiedzialność i okoliczności wyłączające odpowiedzialność członków zarządu w sposób następujący:

§1. Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

§2. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody (…)

Członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności jeżeli:

1) wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu;

2) wykaże, że choć nie doszło we właściwym czasie do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, to miało to miejsce nie z jego winy;

3) wykaże, że wierzyciel nie poniósł szkody pomimo niezłożenia we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu.

Bezskuteczność egzekucji z majątku spółki – przesłanka odpowiedzialności z art. 299 k.s.h.

Ustalenie przewidzianej w art. 299 k.s.h. przesłanki bezskuteczności egzekucji może nastąpić na podstawie każdego dowodu, z którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu. Pogląd ten dominuje w piśmiennictwie i orzecznictwie.

 

Odpowiedzialność członka zarządu a jego rezygnacja.

Za właściwe należy uznać stanowisko, zgodnie z którym członek zarządu ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki istniejące w czasie pełnienia przez niego funkcji. Istotnym elementem wymagającym analizy jest ustalenie, czy w tym czasie wystąpiły przesłanki upadłości i jednocześnie nie zgłoszono wniosku o jej ogłoszenie.